نام ديگر اين تکنيک
جمجمه درخشان يا تنفس آتشين است و مهمترين كريای پاكسازی دستگاه تنفس و ريه ها
است. اين تمرين، اغلب قبل از حركات يوگا يا ساير تمرينات پراناياما انجام میشود. اين پراناياما،
مقدار زيادی انرژی وارد بدن می كند. كلمه كاپولابهاتی از دو بخش تشكيل شده است.
كاپولا يعنی جمجمه و بهاتی يعنی درخشيدن. بنابراين كاپولابهاتی تمرينی است كه
باعث درخشش جمجمه میشود. برای انجام اين تنفس، سر و ستون فقرات به صورت صاف به
دنبال هم قرار میگيرند. انجام اين تمرين نياز به آزاد بودن عضلات شكم دارد و
بهتر است اين تمرين در حالت نشسته انجام شود. بعد از چند حركت كاپولابهاتی انگار
تمام سلولهای بدن شروع به لرزيدن میكنند و انرژی عحيبی در بدن به چرخش در می
آيد.
اين تنفس نوعی
نفس سريع و ريتميک از راه بينی است كه فشار مساوی را روی دم و بازدم وارد میكند
ومانند عطسه است. به دليل طبيعت دورهای اين نوع تنفس، تمام اعضاء پايين تر
ازگردن در انجام آن دخالت میكنند و اثر خاصی در آنها بوجود میآيد. اين تنفس
موجب افزايش ولتاژ سيستم عصبی و تجديد خواص مغناطيسی سلولهای بدن شده و امواج
مغزی را در حالت مطلوب تنظيم میكند. يک دوره يک دقيقهای از تنفس آتشِن دارای
اثری معادل يک ساعت نفس كشيدن در حالت عادی است. اين تمرين دارای دو قسمت است: در
قسمت اول با استفاده از عضلات ديافراگم و جداره شكم، هوای موجود در ريه به طور
کامل تخليه می شود. در مرحله دوم فقط با رهاکردن عضلات جداره شكم، هوا بدون تلاش
وارد ريهها میشود. اين دو قسمت يک چرخه را شكل می دهد. در يک تمرين تعداد
بسياری از چرخهها به دنبال هم انجام می گيرد. در ابتدا فرد 11 چرخه را در
هر تمرين انجام میدهد. در هنگام بازدم، تخليه هوا بايد كوتاه و فعالانه باشد. در
هنگام دم ورود هوا بايستی طولانیتر، غيرفعال و بیصدا انجام شود. در واقع در
كاپولابهاتی، دم و بازدم برخلاف ساير پراناياماها، كامل انجام نمیشود. در واقع
هوای وارد شده طی دم برابر هوائی است كه در بازدم از ريهها خارج شده بود. در اين
تنفس، به واسطه انقباض ناگهانی عضلات جدار شكم، احشاء محوطه شكمی به سمت بالا
كشيده میشوند و بر اثر برخورد آنها با ديافراگم و ايجاد تحدب در آن به سوی حفره
سينه، مقداری هوا از ريهها خارج میشود. سرعت انجام اين انقباصات به ميزان مهارت
فرد بستگی دارد. ولی به هرحال توصيه میشود تا بيشتر به درست انجام شدن تكنيک
توجه شود تا سرعت آن. در موقع انجام اين تمرين بايد دقت كرد تا هيچ نوع انقباض يا
گرفتگی در عضلات صورت يا مجاری تنفسی ايجاد نشود. ممكن است براثر سرعت هوايی كه
در اين تنفس جابجا میشود، نوعی حالت اصطكاك با هوا در ابتدای مجاری بينی احساس
شود. بين دو دوره تنفس آتشِن، تعدادی تنفس عادی انجام میشود. فاصله بين هر دوره
بايد بين نيم تا يک دقيقه باشد.
عدهای اين تمرين را به
واسطه اينكه برخلاف ساير تمرنات پراناياما دارای هرسه مرحله دم، توقف و بازدم
نيست، جزء پراناياما نمیدانند. در واقع در كاپولابهاتی، فقط دم و بازدم وجود
دارد. از بين اين دو قسمت هم جزء دوم يعنی بازدم اهميت بيشتری دارد و بخش اصلی
تمرين كاپولابهاتی است.
|